Napęd 4×4 zwiększa spalanie paliwa o 0,5-1,5 l/100 km w porównaniu do wersji 2WD. SUV-y z automatyczną skrzynią biegów i 4×4 osiągają średnie zużycie na poziomie 7-9 l/100 km (benzyna) oraz 6-8 l/100 km (diesel). Użytkownicy chwalą lepszą przyczepność i stabilność, przede wszystkim zimą. Wskazują jednak na wyższe koszty serwisu i eksploatacji.
Samochody z napędem na cztery koła od zawsze budziły spore emocje wśród kierowców. Użytkownicy takich pojazdów często dyskutują na forach motoryzacyjnych o rzeczywistym spalaniu w różnych warunkach. Ważne znaczenie dla zużycia paliwa ma masa pojazdu oraz sposób przeniesienia napędu. Systemy 4×4 różnią się mocno między sobą – od prostych rozwiązań z dołączanym napędem osi tylnej, po zaawansowane układy z aktywnym rozdziałem momentu obrotowego. Nowoczesne konstrukcje umożliwiają automatyczne sterowanie przepływem mocy między osiami, wpływa to na ekonomię jazdy. W terenie miejskim zużycie paliwa jest najczęściej o 0,5-1,5 litra większe niż w wersjach z napędem na jedną oś. Na trasie różnica może być jeszcze większa, szczególnie podczas dynamicznej jazdy czy holowania przyczepy.
Realne spalanie w różnych warunkach eksploatacji
Tutaj najważniejsze czynniki wpływające na spalanie w autach 4×4:
- Masa całkowita pojazdu
- Rodzaj zastosowanego układu napędowego
- Styl jazdy kierowcy
- Warunki atmosferyczne
- Stan techniczny samochodu
- Ciśnienie w oponach
- Obciążenie pojazdu
- Rodzaj nawierzchni
Najbardziej ekonomiczne okazują się systemy z dołączanym napędem drugiej osi (najczęściej tylnej). W normalnych warunkach auto porusza się jak klasyczny przednionapędowiec, więc zużycie paliwa pozostaje na rozsądnym poziomie. Wykorzystanie napędu 4×4 w terenie czy na śliskiej nawierzchni powoduje wzrost spalania nawet o 20-30%. Stały napęd na wszystkie koła – choć daje nam lepsze właściwości jezdne – generuje większe straty mechaniczne. Użytkownicy samochodów ze stałym napędem 4×4 raportują średnie spalanie wyższe o około 1-2 litry na 100 km w porównaniu do wersji 2WD.
Wpływ warunków atmosferycznych na zużycie paliwa
„Zimowe warunki to test dla układów 4×4” – tak twierdzą doświadczeni kierowcy. Niskie temperatury, śnieg i błoto pośniegowe potrafią zwiększyć spalanie nawet o 3-4 litry na setkę. Elektronicznie sterowane systemy międzyosiowego rozdziału momentu obrotowego pozwalają zoptymalizować zużycie paliwa. Producenci wprowadzają zaawansowane rozwiązania – jak elektromechaniczne sprzęgła wielopłytkowe czy aktywne dyferencjały. To wszystko ma na celu zmniejszenie strat energii przy zachowaniu wysokiej skuteczności napędu. Jazda w terenie miejskim przy -10°C może skutkować spalaniem większym nawet o 30% w porównaniu do letnich warunków.
Prawda o spalaniu 4×4 – wszystko jako kierowca terenówki
Napęd na cztery koła wpływa prosto na zwiększenie zużycia paliwa, co jest wywołane większą masą układu napędowego oraz dodatkowym oporem wynikającym z napędzania wszystkich kół. W warunkach miejskich różnica w spalaniu między samochodem z napędem 4×4 a jego odpowiednikiem z napędem na jedną oś może wynosić od 0,8 do nawet 2,5 litra na 100 kilometrów. Producenci samochodów wprowadzają różne rozwiązania mające na celu ograniczenie tego większego zużycia paliwa, takie jak systemy automatycznego odłączania napędu na tylną oś czy zaawansowane układy zarządzania mocą.
Użytkownicy samochodów z napędem 4×4 podkreślają, że zwiększone spalanie rekompensowane jest przez wyższy poziom bezpieczeństwa oraz lepszą przyczepność w trudnych warunkach drogowych. Nowoczesne systemy napędu 4×4 są znacznie bardziej efektywne pod względem zużycia paliwa niż ich poprzednicy sprzed dekady. Średnie spalanie w cyklu mieszanym dla faktycznych SUV-ów z napędem 4×4 waha się między 7 a 12 litrów na 100 kilometrów, zależnie pojemności silnika i technologii. Dla samochodów hybrydowych z napędem 4×4 różnica w spalaniu w porównaniu do wersji z napędem na jedną oś jest znacznie mniejsza, często nie przekraczając 0,5 litra na 100 kilometrów.
Łykanie paliwa w terenie – prawda o napędach 4×4 w ekstremalnych warunkach
Zużycie paliwa w pojazdach z napędem na cztery koła podczas jazdy w trudnym terenie jest znacznie wyższe niż w normalnych warunkach drogowych. W ekstremalnych warunkach terenowych spalanie może wzrosnąć nawet o 50-70% w porównaniu do jazdy po asfalcie. Ciągła praca wszystkich podzespołów napędowych, pokonywanie wzniesień, jazda po błocie czy piachu wymaga od silnika maksymalnego momentu obrotowego. Idąc dalej włączone blokady mechanizmów różnicowych i reduktor zwiększają opory układu napędowego.
- Jazda w głębokim błocie – wzrost spalania o 60-80%
- Pokonywanie stromych wzniesień – wzrost o 40-60%
- Jazda po głębokim piachu – wzrost o 50-70%
- Przeprawy przez wodę – wzrost o 30-50%
- Jazda po kamieniach – wzrost o 40-55%
Warunki atmosferyczne także mają ogromny wpływ na zużycie paliwa w terenie. Deszcz i błoto mocno zwiększają opory toczenia, a zimne powietrze wymusza dłuższą pracę silnika na wysokich obrotach. Doświadczeni kierowcy terenowi zawsze zabierają dodatkowe kanistry z paliwem na dłuższe wyprawy off-roadowe.
Wpływ opon terenowych na ekonomikę jazdy w trudnym terenie
Specjalistyczne opony terenowe z agresywnym bieżnikiem, choć potrzebne w ciężkim terenie, także przyczyniają się do większego zużycia paliwa. Większa masa ogumienia, wyższe opory toczenia i zwiększony poziom hałasu to cena, jaką trzeba zapłacić za lepszą trakcję. Profesjonalne opony typu mud-terrain mogą zwiększyć spalanie nawet o dodatkowe 10-15% w porównaniu do standardowych opon all-terrain.
Rozłączany napęd 4×4 – jak przestać palić na cztery cylindry w mieście?
System rozłączanego napędu na wszystkie koła pozwala zredukować zużycie paliwa nawet o 15% podczas jazdy miejskiej. Dzieje się tak, ponieważ układ automatycznie odłącza napęd na tylną oś, gdy nie jest on potrzebny. W warunkach miejskich, gdzie nawierzchnia jest zazwyczaj sucha i przyczepna, napęd na cztery koła rzadko znajduje zastosowanie. Zamiast tego tylko niepotrzebnie obciąża silnik i zwiększa opory toczenia, daje to wyższe spalanie.
Nowoczesne systemy wykorzystują szereg czujników monitorujących warunki jazdy, w tym przyczepność, prędkość, przyspieszenie poprzeczne czy położenie pedału gazu. Na podstawie tych danych elektronika błyskawicznie podejmuje decyzję o włączeniu lub wyłączeniu napędu na tylną oś. Za pomocą tego kierowca może cieszyć się zaletami napędu 4×4, gdy jest on rzeczywiście potrzebny, jednocześnie oszczędzając paliwo w codziennej eksploatacji.
System ten jest szczególnie korzystny dla osób, które większość czasu spędzają w ruchu miejskim, ale nie chcą rezygnować z możliwości bezpiecznej jazdy w trudniejszych warunkach. Rozwiązanie to stosowane jest w sporej liczbie modeli, od kompaktowych crossoverów po luksusowe SUV-y. W połączeniu z innymi technologiami oszczędzania paliwa, jak start-stop czy rekuperacja energii, pozwala mocno zmniejszyć koszty eksploatacji samochodu.